اعلام حریق چیست؟
آیا تا به حال به آتش سوزی در یک ساختمان بزرگ یا کوچک فکر کرده اید؟ به نظر شما در هنگام یک آتش سوزی چطور می بایست سایر افراد را قبل از آن که خیلی دیر شود مطلع کرد؟ حتما با خود می گویید با سرعت به محل حضور سایر افراد رفته و با داد و فریاد به آنها اطلاع می دهیم. اگر در ساختمانی بزرگ بودیم که ده ها و صد ها نفر در اقصی نقاط آن ساختمان حضور داشتند چطور؟ و اگر آتش سوزی از نقطه ای خطرناک شروع شود که کسی در آن حضور نداشت چطور؟ اگر آتش قبل از اطلاع کسی به مواد قابل اشتعال و قابل انفجار برسد چه واقعه ای رخ خواهد داد؟
اگر کمی با خود بیاندیشیم متوجه می شویم که باید در این مورد از قبل فکری اندیشید نه آنکه در هنگام حادثه کاری انجام داد. در پاسخ به سوالات بالا باید گفت که جواب مورد نظر سیستم های اعلام حریق (اعلان حریق) و سیستم های اطفاء حریق می باشند.
سیستم اعلام حریق (اعلان حریق) سیستمی است که به منظور هشدار در هنگام وقوع یک حادثه اضطراری طراحی شده است تا بتوانیم جهت حفاظت از خودمان، پرسنل محل کار و عموم مردم اقدامات مناسبی انجام دهیم.
سیستم های اعلام حریق متعارف در چه مکان هایی استفاده می شود؟
سیستم های اعلام حریق متعارف در مکان هایی مانند اداره ها ، کارخانه ها، و مکان های عمومی استفاده می شوند. این سیستم ها عموما تا هنگام رخداد یک حادثه که در آن جان انسان ها را نجات می دهند نادیده گرفته می شوند.
سیستم های اعلام حریق به طور کلی چگونه کار می کنند و واحد های تشکیل دهنده آن چیست؟
سیستم های اعلام حریق (اعلان حریق) از سه بخش تشکیل شده اند : تجهیزات یا حسگر ها یا دتکتور های حریق – پردازشگر – فلاشر ها و آژیر ها یا آلارم های حریق
روش کار این سیستم های اعلام حریق به طور کلی به این صورت است که این سیستم در صورت فعال شدن حسگر هایشان فعال شده و آلارم ها و زنگ های خطر و گاها چراغ های هشدار دهنده را فعال می سازند و به این ترتیب با ایجاد سیگنال ها و هشدار های نوری و صوتی به افراد درون ساختمان احتمال وجود آتش سوزی را اطلاع می دهند تا ساختمان را تخلیه کنند. برخی از این سیستم ها همچنین ممکن است دارای سامانه ای جهت خبر رسانی به اداره آتشنشانی باشند که موجب تسریع در اطفا حریق شده و در بعضی مواقع که کسی در ساختمان برای اعلام به اداره آتشنشانی نیست ناجی اموال درون آن ساختمان شده و با اعلام به موقع آتش سوزی از ایجاد خسارت های هنگفت جلوگیری می کنند.
چند نوع دتکتور و سنسور برای شناسایی حریق وجود دارند؟
با توجه به آنکه آتش و آتش سوزی دارای ویژگی های منحصر به فردی نظیر ایجاد منو اکسید کربن، حرارت، دود ، نور و … هستند ، دتکتور یا سنسور های زیادی با استفاده از این ویژگی ها ساخته شده اند. این دتکتور ها تنوع زیادی از نوع ساده همانند شاسی اعلام حریق گرفته تا حسگر های هوشمند دود دارند. انواع دتکتور ها به این شرح می باشند:
- شاسی های اعلام حریق
- دتکتور های حرارت
- دتکتور های دود
- دتکتور های منو اکسید کربن
- دتکتور های ترکیبی دود و حرارت
سیستم های اعلام حریق چند نوع هستند؟
سیستم های اعلام حریق ( اعلان حریق) سه نوع می باشند که شامل :
- سیستم اعلام حریق متعارف ( یا کانونشنال)
- سیستم اعلام حریق آدرس پذیر و سیستم اعلام حریق هوشمند
سیستم اعلام حریق متعارف چیست؟
این سیستم اولین و قدیمی ترین سیستم اعلام حریق می باشد که با وجود گذشت سالیان زیاد از ابداع آن هنوز هم قابل اتکا بوده و به صورت وسیع مورد استفاده قرار می گیرد. نام های دیگر این سامانه ، سیستم اعلام حریق محلی و سیستم اعلام حریق کانونشنال (conventional fire alarm system ) می باشد. این سیستم از یک یا چندین مدار ( زون) تشکیل شده که این مدار ها هر کدام دارای تجهیزات یا دتکتور های حریق بوده و با اتصال به پنل مرکزی یا پردازشگر در صورت ایجاد حریق آلارم یا هشدار می دهند . از مزایای این سیستم ارزان بودن آن است که از یک تا چندین زون (منطقه) را می تواند در بر بگیرد و نسبت به سایر سیستم ها هزینه های کمتری دارد. از معایب این سیستم آن است که محل دقیق آتش سوزی را نمی تواند مشخص کند و توانایی دادن اطلاعاتی نظیر مکان دتکتور یا حسگر فعال شده را ندارد . یعنی به طور مثال سیستم اعلام حریق متعارف در یک ساختمان ۱۰ طبقه در هنگام ایجاد حریق در کل ساختمان آلارم و هشدار دهنده ها را فعال می کند و با مراجعه به پنل مرکزی آن تنها متوجه میشویم که مثلا طبقه سوم دچار حریق شده است ولی کدام واحد و یا محل دقیق آتش سوزی و حسگر عمل کننده قابل تشخیص نیست. این سیستم نمی تواند در واحد های بزرگ به طور مثال در متراژ نظیر ۱۰۰۰ متر مورد استفاده قرار گیرد. چرا که عملا توانایی تشخیص صحیح محل آتش سوزی یا اخطار اشتباه را از ما می گیرد.
سیستم اعلام حریق آدرس پذیر چیست؟
با توجه به مشکل یاد شده در سیستم اعلام حریق متعارف ، یک سیستم جدید بر پایه سیستم قبلی به منظور رفع این مشکل ابداع شد که سیستم تشخیص و کشف یکسانی دارد ولی تجهیزات دتکتور و حسگر های آن در در پنل مرکزی و پردازشگر آن سیستم قابل شناسایی بوده و بدین ترتیب پنل مرکزی آن با توجه به اطلاعات واصله از دتکتور یا حسگر فعال شده می تواند با تجزیه و تحلیل این داده ها محل دقیق ایجاد حریق را در هنگام اعلام حریق مشخص نماید.
سیستم اعلام حریق هوشمند چیست؟
دتکتور های دو سیستم یاد شده در بالا هوشمند نیستند یعنی تنها توانایی ارسال سیگنال های خروجی را بدون توجه به میزان محرک آن ( یعنی حرارت، دود، منو اکسید کربن، نور و … ) را دارند و تشخیص حقیقی یا خطا بودن این سیگنال را به پردازنده می سپارند.
در سیستم اعلام حریق هوشمند هر کدام از دتکتور ها یا حسگر ها با دارا بودن یک مدار جداگانه مختص به خود اطلاعاتی مبنی بر حریق، سیگنال خطا یا هشدار مبنی بر کثیف بودن حسگر را به پنل مرکزی می دهد.
اطفا حریق چیست و چگونه صورت می گیرد؟
آتش یا حریق سه ضلع دارد که شامل حرارت، اکسیژن و مواد سوختی می باشد و حذف هر کدام یا چند عدد از این موارد موجب خاموش شدن آتش یا اطفا حریق می گردد. به طور مثال هنگامی که ما به روی یک چوب مشتعل خاک می ریزیم و آن را خاموش می کنیم ، توانسته ایم ضلع اکسیژن آن را حذف کرده و اطفا حریق کنیم.
اطفا حریق در ساختمان های مسکونی، اداری – تجاری و صنعتی بسته به کاربری آنها به روش های زیر صورت می گیرد:
- کپسول های اطفاء یا کسپول های دستی آتش خاموش کن
- جعبه یا باکس های آتشنشانی
- سیستم اطفا صنعتی ( آب ( اسپرینکلر) – فوم کف و آب – گاز)
در این بین آب نقش اولیه و اساسی ، بخصوص در ساختمان های اداری و مسکونی دارد که با توجه به ماهیت کاربری و عدم نگهداری مواد اشتعال زا ، از حساسیت کمتری برخوردار است. بدین ترتیب سیستم های اطفا صنعتی گاز یا فوم در مکان های صنعتی حساستر تعبیه می گردند.
دیدگاه‌ها 0